Mechanische ventilatie controleren en onderhouden
Een mechanisch ventilatiesysteem gaat na gemiddeld twee jaar minder goed werken door vervuiling. Daarnaast slijten vervuilde onderdelen sneller. Onderhoud is dus een must. Wat komt daar bij kijken?
Moderne, goed werkende mechanische ventilatiesystemen zorgen ervoor dat de kwaliteit van de lucht in een ruimte constant blijft. Het systeem regelt aan de hand van vocht- en/of CO2-sensoren of er meer lucht aangezogen moet worden. De hoeveelheid lucht die moet worden afgezogen, is wettelijk vastgelegd in het Bouwbesluit. In een toilet is dat 25 m³ per uur, een badkamer 50 m³ per uur en in een keuken 75 m³ per uur of open keuken 125 m³ per uur. Deze normen zorgen bij een zo laag mogelijk energiegebruik voor een optimaal binnenklimaat.
Capaciteitsverlies
Een schoon en goed onderhouden mechanisch ventilatiesysteem voert vochtige en/of vervuilde lucht binnen een redelijke termijn af. Gemiddeld gaat een mechanisch ventilatiesysteem na zo’n twee jaar minder goed werken door vervuiling. Het capaciteitsverlies kan dan al zo’n 20 tot 30% bedragen. Behalve dat het systeem de lucht dan niet meer goed ververst, betekent vervuiling ook dat er sneller slijtage optreedt. Regelmatig onderhoud is dus een must.
Ventilatiekanalen en motor reinigen
Volgens Davey van Kesteren van Ventilatie Service Nederland is het heel belangrijk om eens per tweeënhalf jaar de ventilatiekanalen én de motor schoon te maken. “Veel bedrijven doen alleen de motor, maar dat heeft weinig zin”, zegt hij. “Vuil zet zich af op de wanden van de kanalen. En als de kanalen niet schoon zijn, kan de motor nog zo hard draaien, maar dan zuigt hij geen – of in ieder geval te weinig – lucht af. Door alles in één keer goed na te lopen en zorgvuldig te reinigen, voorkom je een hoop problemen. Bij nieuwbouw komt het wel eens voor dat we bij zo’n onderhoudsbeurt ontdekken dat bepaalde kanalen niet goed zijn aangelegd. Controleer je alleen de motor, dan komt zo’n bouwfout nooit naar voren en dat gaat ten koste van de luchtkwaliteit.”
Roosters en ventielen
Iedere fabrikant/leverancier van een systeem en/of van losse componenten heeft instructies over hoe het onderhoud moet gebeuren. Maar er zijn ook genoeg algemene aanwijzingen te geven, die voor ieder merk in grote lijnen gelden. Kennisinstituut ISSO raadt aan om alle onderdelen van een woningventilatiesysteem bij het onderhoud mee te nemen, niet alleen de kanalen en de ventilatie-unit met de motor, maar ook de roosters en de ventielen.
Toevoerroosters reinigen
De handbediende toevoerroosters zijn zonder speciaal gereedschap te reinigen. Het is een kwestie van de roosters losmaken en het gaas met een borstel of stofzuiger schoonmaken. Bij winddruk of elektronisch geregelde roosters is het verstandig om de instructies van de leverancier op te volgen.
Luchtafvoerventielen schoonmaken
Het schoonmaken van de luchtafvoerventielen bestaat uit een aantal stappen. Om te beginnen moet worden gecontroleerd of het ventiel vies is en of het goed (lees: luchtdicht) aansluit op het kanaal. Als het afvoerventiel uit het kanaal gehaald is, kan het worden schoongemaakt met warm water en een zachte zeepoplossing, zoals afwasmiddel. Maak de onderdelen droog en plaats ze terug. Let daarbij op dat de instelling van de ventielen niet gewijzigd is, dat de ventielen niet onderling verwisseld zijn, én dat het ventiel weer luchtdicht op het kanaal aansluit. Check voor de zekerheid of de instelling klopt met de inregelstaat van het ventilatiesysteem.
Ventilatiekanalen en ventilatie-unit onderhouden
Bij het onderhoud van luchtkanalen moeten er minimaal drie punten worden gecheckt:
Er mag geen contact zijn tussen de flexibele aluminium slangen en kalkhoudende materialen. Als dat, bijvoorbeeld door aantasting, wel het geval is, dan moet dat opgelost worden.
Natuurlijk moet worden nagegaan of de kanalen en de flexibele slangen vies zijn. Maak daartoe de afvoerventielen en de motor met de waaier los, en controleer vanuit de afzuigunit.
De verbindingen tussen de flexibele slangen en de vaste kanalen moeten op voorspanning gemonteerd zijn.
Afzuigunit
Aan de afzuigunit zijn verschillende punten te controleren. Als de behuizing is geopend, is vast te stellen of het binnenwerk vies is, of de motorwaaier en de balans van de motor in orde zijn. Verder kan worden vastgesteld of de bevestigingen, de verbindingen en de elektrische bedrading er goed uitzien, en of de drukschakelaar goed werkt. Bevat het systeem een thermische beveiliging en een druksensor, dan moeten die ook bekeken worden.
Ultrasone methode
Het schoonmaken van het systeem kan op meerdere manieren. Schoonmaken met water, zeep en een zachte borstel, voorzichtig met een stofzuiger de delen afnemen, of gebruikmaken van ultrasoon. Bij die laatste methode worden losse onderdelen (meestal de motorwaaier) in een speciaal apparaat met een vloeistof gelegd, waarna door trillingen eventueel vuil loskomt. Is een onderdeel al te erg vervuild, dan is het beter om dat onderdeel om te ruilen voor een nieuw of gereviseerd onderdeel.
Repareren of vervangen van onderdelen
In de loop van de tijd kan er slijtage optreden aan lagers, waaiers, thermische beveiliging, bevestigingen en verbindingen, elektrische bedrading, regelapparatuur en/of werkschakelaar. In bepaalde gevallen kunnen die onderdelen gerepareerd worden, soms is vervangen een verstandige keuze.
Ventilatieregeling controleren
De elektronische regeling van een vraaggestuurd systeem moet altijd gecontroleerd worden aan de hand van de instructies van de fabrikant. Twee punten die bij iedere onderhoudsbeurt gecheckt moeten worden, zijn: het geluidsniveau van de installatie met decibelmeter, en de werking van de ventilatieregeling. In bestaande woningen is dit meestal de standenschakelaar die in de keuken is gemonteerd.
Ventilatiesysteem inregelen
Als het systeem gecontroleerd, gereinigd en waar nodig gerepareerd is, is het tijd om de installatie opnieuw in te regelen. Om dat te doen, moeten alle ramen en deuren dicht zijn, terwijl de ventilatietoevoerroosters openstaan en de standenschakelaar op de middenstand is gezet. Pak de inregelstaat van de installatie erbij en controleer met een gekalibreerde luchtvolumestroommeter of de volumestromen over de afvoerventielen kloppen. Check dan nog een laatste keer het geluidsniveau van de afzuigunit en vul tot slot het onderhoudsrapport en het logboek in.
Met het SOM= digitaal vastgoed dossier bent u altijd op de hoogte van de vigerende wet- en regelgeving en weet u precies wanneer uw installaties aandacht behoeven.
Periodiek onderhoud en periodieke keuringen worden u tijdig onder de aandacht gebracht.
Heeft u vragen over het onderhoud op uw installaties en bent u benieuwd wat wij voor u kunnen betekenen, neem contact met ons op via vastgoedbeheer@somis.nl